به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، زمین لرزه‌ای با بزرگی ۵.۲ در روز ۲۱ بهمن ماه ۱۳۹۷ در محدود بین دماغه بالا آمادگی جزیره قشم در حوالی بندر لافت(در جزیره قشم) و جنوب بندر پل و جنوب شرقی بندر خمیر در ساعت ۱۴:۲۴:۴۷ در عمق کانونی ۱۰ کیلومتری رخ داد.

در همین زمینه دکتر علی بیت‌اللهی رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی مختصات و ویژگی‌های این زلزله را تشریح کرد و به خبرنگار پاپگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، گفت: مختصات رومرکز زلزله ۵۵.۷۲۹ طول و ۲۶.۹۳۵ عرض و عمق کانونی آن ۱۰ کیلومتر گزارش شده است. رخداد زمین لرزه با وحشت عمومی و خروج مردم از منازل مسکونی ومحل کار خود همراه بوده است. تاکنون گزارشی از تلفات جانی زمین لرزه تا لحظه دریافت نشده است.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی با اشاره به اینکه اطلاعات دریافتی نشان دهنده آسیب دیدگی ساختمان ها، فرو افتادن تیرهای برق و ایجاد ترک و شکاف در زمین در مراکز جمعیتی واقع در جزیره قشم و شهرها و آبادهای ساحلی هرمزگان بوده است، افزود: محدوده اثر بیشینه شدت زلزله شامل مناطق ساحلی با خاک نرم است که انتظار بزرگ‌نمایی و روانگرایی نیز در آنها می‌رود. با توجه به خاک نرم مراکز جمعیتی نزدیک به رومرکز زلزله، انتظار احساس شدت بیشتر از طرف مردم ساکن این مناطق می رود.

در شکل ۱ موقعیت رومرکز زلزله و مراکز جمعیتی اطراف نشان داده شده است.

شکل۱- موقعیت رومرکز زلزله ۵.۲ بندرلافت جزیره قشم

بیت اللهی ادامه داد: زمین لرزه ۵.۲ لافت در ساعات پیش از وقوع با پیش‌لرزه‌ای همراه نبوده است. بررسی رخداد زمین لرزه های قبلی نشان می دهد که تنها در روز قبل یک زمین لرزه با بزرگی ۳.۱ در ۶۵ کیلومتری شمال غرب رومرکز بسمت شهر لمزان استان هرمزگان رخ داده است.

وی تعداد پس لرزه های زلزله فوق را تا ظهر امروز ۲۲ بهمن ماه ۴ پس لرزه و در مجاورت رومرکز عنوان کرد و گفت: رخداد پسلرزه ۴.۴ در ساعت ۰۷:۴۲:۳۲ روز ۲۲ - ۱۱ - ۱۳۹۷ بعنوان قویترین پسلرزه ثبت شده زلزله لافت در کمتر از یک روز پس از رخداد اصلی است که محل و موقعیت آن در همان موقعیت رویداد اصلی جانمائی می شود. نگاهی به توزیع ۴ پسلرزه رخ داده زلزله لافت، نشان می دهد که همه آنها در جنوب خط ساحلی و یا در مجاورت آن جانمائی می شوند و درسمت عرض های بالا توزیع نمی شوند.

بیت اللهی خاطرنشان کرد: کم بودن تعداد پس‌لرزه ها، اجازه نمی‌دهد تا تصوری از امتداد گسل مسبب و سازوکار آن نیز بدست آورد.

به گفته دبیر کارگروه ملی مخاطرات طبیعی، زلزله‌های یک ماه اخیر اطراف رومرکز زلزله ۵.۲ بندر لافت به سمت شمال شرقی رومرکز بسوی قلعه قاضی و تخت و سرگز و از آن بالاتر در محدوده استان کرمان تجمع زمین لرزه ها بیشتر از سایر قسمت ها است.

شکل۲- لرزه خیزی یک ماه اخیر اطراف رومرکز

بیت اللهی در بیان مراکز جمعیتی و وضعیت ساخت و ساز واحدهای مسکونی اطراف رومرکز زلزله نیز، گفت: بندرپهل، چاه صحاری، باقی آباد، پل گلکان، بندر خمیر در سواحل جنوبی استان هرمزگان و واقع در شمال رومرکز زلزله بعنوان نزدیکترین مراکز جمعیتی در خط شمالی ساحلی خلیج فارس هستند. در جزیره قشم، بندر لافت، شهرک جدید گورزین، پائی پشت و درگهان نزدیکترین مراکز جمعیتی به رومرکز زلزله هستند.

به گفته وی، همچنین دو شهر بندر خمیر و درگهان به عنوان نزدیکترن شهرها به رومرکز بر مبنای آمار ۱۳۹۵ از روی شکل ۵ قابل تفکیک است. این دو شهر کمابیش جمعیتی یکسان و حدود ۱۵۰۰۰ نفر را دارا می باشند. برمبنای آمار ۱۳۹۵، دو شهر مذکور حدود ۷۵۵۰ واحد مسکونی داشته که ۱۶۵۰ واحد آن اسکلت دار(عمدتا بتنی) و مابقی فاقد اسکلت ( حدود ۶۰۰۰ واحد مسکونی فاقد اسکلت!) هستند که بیانگر پتانسیل بالای آسیب پذیری لرزه ای است.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اعلام کرد: آبادی های واقع در فاصله ۳۵ کیلومتری از رومرکز زلزله ۵.۲ بندر لافت شامل ۶۶ آبادی با جمعیت کل ۹۱،۵۰۴ نفر ( طبق آمار ۱۳۹۵) است. این جمعیت در ۲۱۵۸۸ واحد مسکونی در منطقه سکنی گزیده اند. حدود ۴۰۰۰ واحد مسکونی این ۶۶ آبادی و مرکز جمعیتی اسکلت دار و ۱۷۰۰۰ واحد مسکونی فاقد اسکلت می باشد که نشان دهنده آسیب پذیری بمراتب بالای مرکز روستائی این خطه است. وی تاکید کرد: نکته مهم در ارزیابی ریسک زلزله در این منطقه واقع شدن مراکز جمعیتی بزرگ بر روی خطوط ساحلی و خاک های نرم می باشد که با بزرگنمائی دامنه ارتعاش در چنین خاک هائی مسلما خسارت ها بیشتر خواهد شد.

به گفته وی، در بافر ۱۰ کیلومتری اطراف رومرکز زلزله ۵.۲، چهار مرکز جمعیتی لافت، چاه صحاری، پل گل کنی (بندر پهل) و پل شرقی با جمعیتی در حدود ۱۱۷۵۰ نفر قرار می گیرند که دارای ۲۷۶۰ واحد مسکونی اند. از این میان حدود ۴۵۰ واحد اسکلت دار( عمدتا بتنی) و مابقی یعنی حدود ۲۳۰۰ واحد فاقد اسکلت است. این واحد های فاقد اسکلت که دارای حداقل مقاومت در برابر زلزله اند جمعیتی در حدود ۹۸۰۰ نفر را در ۱۰ کیلومتری اطراف زلزله ۵.۲ در خود جای داده اند. واضح است که ریسک لرزه ای در این منطقه بمراتب بالا و لزوم توجه به بهسازی و نوسازی واحدهای مسکونی امر مهم و جدی است.

وی در بیان پیشنهادهای خود اعلام کرد: لرزه خیزی این خطه از جنوب کشور، با توجه به وجود گسله‌های مهم و کاری و فعال، امر واضحی است. نظر به قرارگیری مراکز جمعیتی استان هرمزگان در اغلب حالت ها بر روی خاک های نرم، احتمال آسیب و خسارت های عمده در زلزله‌های بزرگ وجود دارد.

وی تاکید کرد: اقدام جدی در جهت تغییر شاخص کیفی ساختمان ها و به ویژه ساختمان های روستایی،  کیفیت دادن به بتن در جنوب کشور به ویژه در خطوط ساحلی که دارای مراکز جمعیتی هستند و در نهایت جلوگیری از ساخت و ساز بر روی گسل ها و حرایم آنها مورد تاکید مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی است.

بیت اللهی تصریح کرد: در فاز اول برای شهر بندرعباس حریم گسل های فعال تعیین شود و بنابراین از استانداری برای این مهم باید اقدام نماید.